Monday, 14 January 2019

សុភាសិតខ្មែរ ខ្លួន​ទីពឹង​ខ្លួន

ខ្លួន​ទីពឹង​ខ្លួន

និយមន័យ៖ ខ្លួន​ឯង​ជា​ទីពឹង​របស់​ខ្លួន​ឯង ។

អត្ថាធិប្បាយ

ព្រះពុទ្ធ​បរមគ្រូ​ជា​ម្ចាស់​ទ្រង់​ត្រាស់​ថា «អត្តា ហិ អត្តនោ នាថោ» មាន​តែ​ខ្លួន​ឯង​ទេ​ដែល​ទីពឹង​របស់​ខ្លួន ។ ព្រះពុទ្ធ​ភាសិត​នេះ បញ្ជាក់​ឲ្យ​ឃើញ​ថា គ្រប់​សកម្មភាព ទោះ​ខាង​ផ្លូវ​កាយ​ក្ដី ផ្លូវ​ចិត្ត​ក្ដី រមែង​មាន​ខ្លួន​ឯង​ជា​ប្រធាន​ទាំង​អស់ ។ ចំណែក​អ្នក​ក្រៅ​ពី​ខ្លួន​គ្រាន់​តែ​ជា​ជំនួយ​រួម​ផ្សំ​សម្រាប់​ខ្លួន​ធ្វើ​ជា​ឧបករណ៍​ប៉ុណ្ណោះ ។

ផ្នែក​ផ្លូវ​ចិត្ត

ព្រះពុទ្ធ​អង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​បញ្ជាក់​ថា ការ​ទៅ​ចាប់​កំណើត​ជា​ថ្មី​ទៀត​ក៏​អាស្រ័យ​លើ​កុសល​ធម៌​ដែល​ខ្លួន​បាន​សាង​នោះ​ឯង​ជា​ទីពឹង ។ អ្នក​ដទៃ​ក្រៅ​ពី​ខ្លួន​ពុំ​អាច​ជា​ទីពឹង​ពំនាក់​អាស្រ័យ​បាន​ទេ ។ សម​ដូច​ពុទ្ធ​ភាសិត​ពោល​ថា «កោ ហិ នាថោ បរោ សិយា» ។ ព្រោះ​ថា ចិត្ត​ជា​កុសល​ក្ដី អកុសល​ក្ដី សម្រេច​ឡើង​កើត​ឡើង​ពី​ខ្លួន​ឯង​ទាំង​អស់ ។

ផ្នែក​ផ្លូវ​កាយ

បើ​ខ្លួន​ពុំ​មាន​អត្តភាព​ជា​ខ្លួន​ទេ តើ​មាន​អ្វី​ជា​ទីពឹង​របស់​ខ្លួន ។ ខ្លួន​អាស្រ័យ​បាយ​ខ្លួន​ឯង ខ្លួន​ក៏​ត្រូវ​ឆ្អែត​ខ្លួន​ឯង ដែល​នឹង​ពឹង​អ្នក​ដទៃ​ឲ្យ​អាស្រ័យ​បាយ​ជំនួស​រួច​ឲ្យ​ឆ្អែត​ខ្លួន​ឯង គឺ​ពុំ​មាន​ឡើយ ។

ឪពុក​ម្ដាយ​ជា​អ្នក​ឲ្យ​កំណើត និង​ជា​អ្នក​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ឲ្យ​រស់​ គ្រាន់​តែ​ជា​ឧបករណ៍​សម្រាប់​ទ្រទ្រង់​ឲ្យ​មាន​អត្តភាព​គង់​នៅ ។ ដូច​នេះ គ្រប់​សកម្មភាព គឺ​ខ្លួន​ឯង​ជា​អ្នក​ធ្វើ​ដើម្បី​ឲ្យ​ជា​ទីពឹង​ដល់​ខ្លួន​ឯង ។ បើ​ខ្លួន​ឯង​មិន​ធ្វើ ឈ្មោះ​ថា ពំនឹង​សម្រាប់​ខ្លួន​ពុំ​មាន ។
សរុប​សេចក្ដី​មក ខ្លួន​ជា​ទីពឹង​របស់​ខ្លួន អ្នក​ដទៃ​ក្រៅ​ពី​ខ្លួន​ គឺ​ជា​ឧបករណ៍ ។


ប្រភព៖ ឈូកខ្មែរ

Friday, 11 January 2019

ប្រភេទផ្ទះខ្មែរ, ផ្ទះបុរាណខ្មែរ





















ផ្ទះរោងឬផ្ទះកន្ដាំង  ជាផ្ទះដែលសាមញ្ញបំផុតមានដំបូលផ្តុំឡើងដោយផ្ទាំងពីរ ដែលមកទល់គ្នានៅត្រង់មេដំបូល។ រីឯសសរមាន ៣ជួរយ៉ាងតិច។ ជួរកណ្តាលតែងតែខ្ពស់ជាងគេ ហៅថាសសរមេដំបូល ឬសសរទ្រូង ឬសសរកន្លោង។ ចំណែកឯសសរជើងរៀងនៅអមសងខាងជាធម្មតា។ ទ្វារផ្ទះតែងនៅសសរជើងរាង។​ ផ្ទះនេះមានសមាមាត្រ កំពស់ស្មើរ១កន្លះនៃទទឹង បណ្ដោយ២ដងនៃទទឹង ហើយ មានមេដំបូលចំកណ្ដាលស្មើ នៃផ្ទាំងដំបូលទាំងពីរ ជួនកាលក៏មានដំបូលច្រើនជាប់គ្នា ព្រមទាំងមានរានហាល។

ផ្ទះប៉ិត   ពពួក​ផ្ទះ​ដែល​ហៅថា​ «ប៉ិត» ឬ​ហៅ​តាម​អ្នក​ស្រុក​បាត់ដំបងថា«ផ្ទះជម» ឬ «ផ្ទះ​ក្រជម» គឺ​តែង​តែ​មាន​ដំបូល​ផ្តុំ​ឡើង​ដោយ​ផ្ទាំង​៤ ដែល​មាន​ជម្រាល​ស្មើ​គ្នា ហើយ​ពុំ​មាន​ហោជាង​នៅ​ផ្នែកណាមួយ​នៃ​ដំបូល​ឡើយ។ ជា​ទូទៅ​បើ​មើល​លើ​ប្លង់​ផ្ទះ​ប៉ិត​ដែល​មាន​តែ​មួយ​ខ្នង ឃើញ​ថា​ទ្វារ​មិន​នៅ​លើ​ជ្រុង​ខ្លីទេ គឺ​នៅ​លើ​ជ្រុងវែង។

ផ្ទះរោងដោល   ផ្ទះរោងដោលនេះគឺនៅក្នុងពពួកផ្ទះ«រោង»។ ជាទូទៅផ្ទះរោងដោលសង់ឡើងដោយប្រើសសរ៣ជួរ។ ជួរកណ្តាលខ្ពស់ជាងគេ អ្នកខ្លះហៅថាសសរមេដំបូល ខ្លះទៀតហៅថាសសរទ្រូង។ សសរជួរកណ្តាលទាំងនេះមានទំហំធំជាងសសរជួរចំហៀងត្បិតមានតួនាទីទ្រមេដំបូល។ ម្យ៉ាងទៀតគេតែងសង្កេតឃើញថា សសរជួរកណ្តាលនោះមានភាពប្រណិតផ្ចិតផ្ចង់ជាងគេ។ បើផ្ទះនោះមានសសរ៤ជួរ សសរទ្រូងត្រូវមាន២ជួរ ដែលមានធ្នឹមទ្រជើងគកនៅចន្លោះជួរសសរនោះ។រីឯសសរនៅជួរចំហៀងគេហៅថាសសររៀង ឬសសរជើងរៀង។ ជួនកាលយើងពុំចាប់អារម្មណ៍ទេថា ផ្ទះអ្នកកំសត់ក្រីក្រតោកយ៉ាក ដែលស្ទើរតែរលំខ្លះនោះ ក៏មានដំបូលជារាងដោលដែរ។ ការវិភាគរចនាសម្ព័ន្ធខ្លះៗនៃផ្ទះរោងដោល។ពាក្យថារោងដោល ឬថាអ្វីផ្សេងទៀតក៏ដោយ (ឧទាហរណ៍ ប៉ិត កន្តាំង ។ល។) សុទ្ធសឹងសំដៅទៅលើអង្គភាពឬរចនាសម្ព័ន្ធ ដែលជាមូលដ្ឋានប៉ុណ្ណោះ។

ផ្ទះរោង ឌឿង​  ខុសប្លែកពីផ្ទះរោងដោលត្រង់ផ្ទះនោះមានហប់នៅមុខផង ក្រោយផងដូចគ្នា ដែលមានសសរបួនជួរ ហើយហោជាងធំជាង។ ម៉្យាងទៀតផ្ទះរបៀបរោងឌឿងនេះដែរ មានដំបូលពីរថ្នាក់ ដូចដំបូលវិហារ គេច្រើនតែធ្វើកុដិ ឬ ជាផ្ទះខសង។

ផ្ទះខ្មែរ  គឺជាផ្ទះដែលមានដំបូលខ្ពស់ស្រួចហើយចោតយ៉ាងខ្លាំង ហើយមានហប់មុខ ហប់ក្រោយ និង ហប់នៅចុងជើង។ខាងក្បាលដំនេកគ្មានហប់ទេ ផ្ទះខ្មែរមានរនាបក្រាលពីរថ្នាក់។

ផ្ទះកឹង ជាប្រភេទផ្ទះបុរាណខ្មែរ ដែលត្រូវបានសាងសង់សម្រាប់តែមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់។ការសង្កេតមកឈ្មោះប្រភេទផ្សេងៗនៃផ្ទះខ្មែរច្រើនតែកំណត់ដោយដំបូល។ រីឯផ្ទះកិងសម្គាល់ថាមានដំបូលពីរថ្នាក់ត្រួតលើគ្នា ហើយមានហប់ពីរនៅខាងមុខនិងក្រោយ។ សសរកណ្តាលមានពីរជួរ ដំបូលលើទ្រដោយជើងគក។ ដំបូលថ្នាក់ក្រោមអាចបង្កើតបានជារបៀងបើគេបាំងជញ្ជាំងមកនៅត្រឹមជួរទី២។ រនាបនៅត្រង់របៀងនេះសោតគេអាចបញ្ចុះឲ្យទាបជាងរនាបផ្ទះធំបន្តិច តាមចំណូលចិត្ត។ ជួនកាលគេធ្វើទ្វារធំដល់ទៅ៤ទិស នៅតាមទិសផ្សេងៗ រីឯជណ្តើរដាក់នៅត្រង់ទ្វារណាមួយ មិនថាជាទទឹងឬបណ្តោយផ្ទះនោះឡើយ គឺដាក់ទៅតាមតំរូវការ។ នេះជាផ្ទះកឹងដែលបានសាងសង់នៅឆ្នាំ១៩០៧។
ចាប់ពីមូលដ្ឋាននេះ គេបំបែកបន្ថែមបានច្រើនទម្រង់តាមកាលៈទេសៈ។

ភិមៈសម្លាប់ស្ដេចកំណាចចស៌្វតៈ(ចរស្វតៈ)

ភិមៈសម្លាប់ស្ដេចកំណាចចស៌្វតៈ(ចរស្វតៈ)

នៅក្នុងរឿងមហាភារតយុទ្ធមានភាគមួយទាក់ទងនឹងភិមៈសម្លាប់ស្ដេចកំណាចចស៌្វតៈ។ បើមើលប្រវត្តិស្ដេចកំណាចចស៌្វតៈមានដូចតទៅ៖ នៅនគរមួយមានព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គមានមហេសីពីរព្រះអង្គព្រមជាមួយស្នំចំនួន១០០០០អង្គ។ ជាសំណាងអភព្វព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះថ្វីត្បិតមានមហេសីព្រមជាមួយស្នំយ៉ាងច្រើនក្ដីក៏ព្រះអង្គពុំមានបុត្រសម្រាប់ស្នងត្រកូលឡើយ។ ដោយព្រះទ័យចង់បានបុត្រសម្រាប់ស្នងរាជបល្ល័ង្គ ព្រះមហាក្សត្របានឲ្យព្រាហ្មណ៍រៀបចំពិធីបូជាភ្លើងដើម្បីសុំបុត្រ។ ខណៈពេលដែរកំពុងបូជាភ្លើងនោះស្រាប់តែអណ្ដាតភ្លើងចាប់ផ្ដើមឆេះយ៉ាងសន្ធរសន្ធៅបានលេចមហាឥសីមួយអង្គឡើងដោយមានកាន់ផ្លែស្វាយមួយផ្លែនៅក្នុងដៃហើយបានប្រទានទៅឲ្យព្រះមហាក្សត្រ។ ក្រោយបានប្រទានហើយបានបញ្ជាក់ទៀតថា សូមឲ្យព្រះមហេសីសោយផ្លែស្វាយនេះចុះនោះទ្រង់នឹងមានគ៌ភជាពុំខាន និយាយចប់ក៏រលាយបានអំពីភ្នក់ភ្លើងបាត់ទៅ។ បន្តពីព្រះមហាក្សត្រព្រះអង្គមានមហេសីពីរអង្គ ដោយព្រះមហេសីទាំងពីរសុទ្ធតែចង់បានបុត្ររៀងខ្លួន ដូច្នេះព្រះមហាក្សត្រ





បានបែងចែកផ្លែស្វាយជាពីរបំណែកឲ្យព្រះមហេសីទាំងពីរអង្គសោយទៅ។ បន្ទាប់ពីសោយផ្លែស្វាយទៅមិនយូរប៉ុន្មានមហេសីរបស់ព្រះមហាក្សត្រក៏តាំងគ៌ភទាំងពីរអង្គ។ រហូតដល់ថ្ងៃកំណត់ប្រសូត្រមហេសីទាំងពីរប្រសូត្របានបុត្រម្នាក់មួយជំហៀងធ្វើឲ្យព្រះមហាក្សត្រតក់ស្លុតយ៉ាងខ្លាំងបញ្ជាឲ្យសេនាយកកុមារទៅបំបស់បង់ចោលកណ្ដាលព្រៃ។ សម្ដែងពីក្នុងព្រៃនោះមានយក្សខនីយ៍មួយអាស្រ័យនៅ ខណៈពេលដើរស្វែងរកចំណីនាងយក្សាបានច្រៀងរាំបណ្ដាលឲ្យផ្អើរអស់ពពួកសត្វទាំងឡាយដែរអាស្រ័យនៅក្នុងព្រៃនោះរត់ពួនសម្ងំអស់គ្មានសល់។ លុះក្រលេកទៅឃើញកុមារាទាំងពីរជម្រៀកនោះមានមុខមាត់ដូចគ្នា ក៏បានចាប់យកកុមារមកផ្គុំចូលគ្នា ស្រាប់តែកុមារបានរលាយចូលគ្នាមានជីវិតស្រែកយំយ៉ាងខ្លាំងភ្លាមបណ្ដាលឲ្យយក្សមានការភិតភ័យទុកកុមារាចោលហើយរត់បាត់ទៅ។ បន្ទាប់ពីត្រូវយក្សផ្គុំរូបហើយកុមារបានស្រែកយំផ្អើលអស់ពេញរាជវាំងទាំងមូល ព្រះមហាក្សត្រឆ្ងល់ពីហេតុចម្លែកលឺសម្លេងកុមារយំរំពងតែក្នុងវាជវាំងប៉ុណ្ណោះ ដោយចង់ដឹងពីមូលហេតុស្ដេចបានបញ្ជាឲ្យសេនាស្វែងរកសម្លេងនោះ។ អស់ពពួកសេនាទាំងឡាយស្វែងរករហូតប្រទះកុមារានៅក្នុងព្រៃស្គាល់ជាក់ថាជាបុត្ររបស់ក្សត្រដែលឲ្យយកចោល ក៏ប្រញាប់យកកុមារទៅថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ព្រះមហាក្សត្រទតយល់ស្គាល់ជាក់ជាបុត្រខ្លួនត្រេកអរណាស់បានប្រទានព្រះនាមថា ចស៌ស្វតៈ។ លុះកុមារចម្រើនវ័យមានអំណាចអស្ចារ្យបានធ្វើសង្គ្រាមវាយដណ្ដើមចាប់ស្ដេច១០០នគរយកបូជាព្រះសីវៈព្រះនាម ភេវ៌ៈ ជារូបដ៏កាចឃោរឃៅបំផុតរបស់ព្រះសីវៈដើម្បីទទួលបានអំណាចពីព្រះសីវៈ។ បន្ទាប់ពីបានអំណាចហើយចស៌្វតៈបានវាយលុយលុកដល់បាដាលឋាន កំទិចបំផ្លិតបំផ្លាញឋាននរកដើម្បីកុំឲ្យយមរាជទៅចាប់ព្រលឹងខ្លួន។ ការទទួលបានអំណាចពីព្រះសីវៈ ភេវ៌ៈ សូម្បីតែយមរាជក៏មិនហ៊ានមើលមុខចស៌្វតៈចំដែរ ព្រោះអំណាចព្រះសីវៈនឹងធ្វើឲ្យយមរាជត្រូវរលាយសាបសូន្យបាន។

និយាយពីភាពឃោរឃៅរបស់ចស៌្វតៈបានផ្សាយរន្ទឺគ្រប់ទីកន្លែងរហូតដំណឹងបានដឹងដល់ក្ឫស្ណៈ។ បន្ទាប់ពីបានលឺដំណឹងនេះក្ឫស្ណៈបាននាំ អជ៌ុន(អរជុន) និងភិមៈតែងខ្លួនជាព្រាហ្មណ៍តម្រង់ទៅនគររបស់ចស៌្វតៈ។ នាថ្ងៃមួយចស៌្វតៈបានប្រលងប្រយុទ្ធកម្លាំងជាមួយមេទ័ព ប្រជារាស្រ្ត តែគ្មានអ្នកណាអាចយកឈ្នះចស៌្វតៈបានទេ។ ដោយមានកម្លាំងខ្លាំងក្លា ចស៌្វតៈកាន់តែមានភាពក្រអើតក្រទោមគិតថាគ្មាននរណាអាចយកឈ្នះខ្លួនឡើយ ខណៈនោះដែរក្ឫស្ណៈក៏បានចូលរួមព្រមទាំងបានច្រានភិមៈឲ្យចូលទៅប្រកួតជាមួយចស៌្វតៈ។ ការប្រកួតប្រយុទ្ធភិមៈបានចាប់ហែកចស៌្វតៈជាច្រើនលើកច្រើនសារ ក៏ប៉ុន្តែមិនអាចសម្លាប់ស្ដេចកំណាចបានឡើយ។ ការដែរភិមៈហែកចស៌្វតៈជាពីរជម្រៀកកាលណាស្ដេចកំណាចតែងតែផ្គុំរូបចូលគ្នាវិញដូចដើមជានិច្ច ហេតុដែលសម្លាប់ស្ដេចកំណាចមិនបានសម្រេចភិមៈខឹងណាស់។ បន្ទាប់មកបានចាប់ចស៌្វតៈបោកទៅនឹងភ្នំមួយបណ្ដាលឲ្យភ្នំនោះលិចស្រុតទៅក្នុងផែនដី។ ឃើញហេតុការណ៍បែបនេះព្រះក្ឫស្ណៈបានចង្អុលបង្ហាញពីវិធីនៃការសម្លាប់ស្ដេចកំណាចទៅដល់ភិមៈ ដោយយកដើមត្រែងមកជ្រៀកជាពីរជម្រៀកហើយបោះបញ្រ្ជាស់ខ្វែងដៃគ្នាទៅលើផែនដី។ សង្គេតឃើញពីសកម្មភាពរបស់ក្ឫស្ណៈបង្ហាញពីតម្រុយហើយភិមៈបានចាប់វាយចស៌្វតៈបោកចាប់ហែកជាពីរជម្រៀកហើយបោះបញ្រ្ជាស់ខ្វែងដៃគ្នាតាមកាយវិការដែលក្ឫស្ណៈបានបង្ហាញ។ ទីបំផុតចស៌្វតៈត្រូវបានស្លាប់ដោយស្នាដៃរបស់ភិមៈដែលមានការចង្អុលបង្ហាញពីសំណាក់ក្ឫស្ណៈ។

រឿងរាមាយណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តិ៍ ខ្សែទី៣



រឿងរាមាយណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តិ៍ ខ្សែទី៣ 

ក្រុងរាពណ៌ចាប់នាងសិតា
តាមផ្លូវព្រះរាមបានជួបនឹងយក្សមួយឈ្មោះ ពិរាធ មានចិត្តកំណាចឃោរឃៅ គិតចូលមកចាប់ឆក់យកព្រះនាងសិតា ។
ពិតដូច្នោះហើយ ភិរាធក៏ស្ទុះចូលទៅឆក់នាងសិតាយកទៅ ។ ព្រះលក្សណ៍ធានាខ្លួនការពារយកនាងសិតាមកវិញ ក៏ប៉ុន្តែការប្រយុទ្ធឃើញថា ទន់ដៃជាងយក្ស ។ ព្រះរាមឃើញដូច្នោះ ថ្លែងសរសម្លាប់យក្សក្នុងពេលនោះទៅហោង ។ តទៅទៀតក្សត្រីទាំងបីអង្គបានបន្តដំណើរដល់ភ្នំកណ្ឌការណ្យពន ក៏បួសជាតាបស ។ ព្រះលក្សណ៍ដឹងអនុភាពរបស់ខ្លួនបថុជនក៏សុំលាព្រះរាមទៅតាំងសិល្ប៍ រម្លឹកអាគមគាថាឡើងវិញនៅនាទៀបអាយអាស្រមគ្នា ។
ពេលនោះមានយក្ខនីយ៍មួយឈ្មោះនាងសូបនខា ត្រូវជាប្អូនយក្សក្រុងរាពណ៍បានឃើញក្សត្រទាំងពីរមានរូបឆោមលោម ពណ៌គួរឲ្យបេតី ក៏កាឡាខ្លួនជាទេពអប្សរយ៉ាងស្រស់ប្រិបម្រិយចូលទៅប្រលោមលួងលោម សុំសេចក្ដីស្នេហាពីព្រះរាម ។ តែព្រះរាមបានប្រាប់នាងឲ្យទៅសុំពីព្រះលក្សណ៍វិញ ។ ព្រះលក្សណ៍ដាច់សិល្ប៍ខ្ញាល់នឹងនាងសូបនខាមករុកគួនក៏ចាប់ផ្ដួលកោ សក់កាត់ដៃ ស្រែកបណ្ដេញចេញទៅ ។ នាងសូបនខាប្រែកាឡាជាយក្សវិញ ហើយបានស្រែកជម្ទាលឮសូររហូតដល់ក្រុងខរជាបងរបស់ នាង ។ ក្រុងខរឮហើយ ក៏ជិះសេះតម្រង់មកជួយសង្គ្រោះ ។ ដោយកំហឹងឆាបឆេះជាខ្លាំង ក្រុងខរបញ្ជាមេទ័ពម្នាក់ឈ្មោះខុនទូសណ៍នាំនាងយកទៅចូលនគរវិញ ហើយក៏លើកទ័ពចូលច្បាំងនឹងព្រះរាម ។
ក្រុងខរបានបញ្ជាឲ្យខុនទូសណ៍ចូលច្បាំងមុនគេ បន្ទាប់មកត្រីស្វិរៈ ទីបំផុតក្រុងខរខ្លួនឯងចូលទៅទៀតតែត្រូវសរព្រះរាមស្លាប់គ្មានសល់ ឡើយ ។ នាងសូបនខាឃើញបងស្លាប់អស់ក្នុងការប្រយុទ្ធដូច្នោះ ក៏ហោះសំដៅទៅក្រុងលង្កា ញុះញង់បងប្រុសគឺក្រុងរាពណ៍ ឲ្យចេញមកសងសឹក ព្រមទាំងឲ្យចាប់នាងសិតាយកមកធ្វើជាមហេសីផង ។ ក្រុងរាពណ៍កាលបើបានជ្រាបដំណឹងពីប្អូនស្រីហើយ មានចិត្តឈឺចាប់ខ្លាំងពន់ប្រមាណ ក៏ហៅមហារីកជាសេនាឲ្យកាឡាខ្លួនជាប្រើសមាសចេញមកបង្អួតយ៉ាងសង្ហាចំពោះមុខនាងសិតា ។
កាល បើឃើញប្រើសមាសភ្លាម នាងសិតាក៏បង្ខំស្វាមីឲ្យចេញទៅតាមប្រហារដើម្បីយកស្បែកទុកលម្អ នៅពេលយាងទៅគ្រប់គ្រងរាជ្យវិញ ។ ព្រះរាមចេញទៅតាមប្រើសមាស ទុកព្រះលក្សណ៍នៅចាំអាស្រមការពាររាជទេពី ។ ប្រើសមាសចេះតែរត់ទៅៗរហូតដល់ពេលរសៀលទើបព្រះរាមបាញ់ត្រូវប្រើសៗ ក៏កាឡាខ្លួនជាយក្ស ស្រែកដង្ហើយហៅព្រះលក្សណ៍ឲ្យចេញមកជួយ នាងសិតាឮហើយក៏បង្ខំព្រះលក្សណ៍ឲ្យចេញមកជួយព្រះស្វាមី ព្រះលក្សណ៍ប្រកែកព្រះនាងសិតាបង្ខំព្រះលក្សណ៍ៗទ្រាំពុំបានក៏ចាក ចេញពីអាស្រមទៅតាមព្រះរាម ។ ក្រុងរាពណ៍បានឱកាសកាឡាខ្លួនជាឥសីលួងលោមប្រលោមនាងសិតា ចុងបំផុតក៏ឆក់នាងសិតាបានហោះទៅតាមអាកាសចេញទៅ ។


រឿងរាមាយណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តិ៍ ខ្សែទី២



រឿងរាមាយណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តិ៍ ខ្សែទី២ 

ព្រះរាម នាងសិតា និងព្រះលក្សណ៍ធ្វើដំណើរនៅក្នុងព្រៃ
ពេល ចេញដំណើរពីកូខ័នទៅ ព្រះរាមបានឃើញព្រៃមួយកំពុងឆេះដោយកម្ដៅព្រះអាទិត្យ ។ ពេលនោះស្លឹកឈើដែលខ្លោច ផ្កាឈើដែឆេះក្រៀមក្រំក៏ស្រាប់តែរីកស្រស់ញញឹមឡើងវិញ ចំណែកឯព្រះអាទិត្យដែលកំពុងតែបញ្ចេញកម្ដៅយ៉ាងខ្លាំងក៏ស្រាប់តែ បន្ថយកម្ដៅរបស់ខ្លួន ។ ព្រះរាម និងព្រះនាងសិតា រួមទាំងព្រះលក្សណ៍បានបន្តទៅមុខទៀត បានជួបនឹងឥសីពារទ្វឡ ហើយបានចង្អុលបង្ហាញផ្លូវទៅភ្នំចិត្តកូត ។
នៅ ជើងភ្នំនោះបរិយាកាសបានប្រែប្រួលដែលសត្វសាហាវប្រែជាសត្វស្លូត កូនខ្លារត់ទៅបៅមេប្រើស កូនប្រើសរត់ទៅបៅមេខ្លាវិញ ។ ព្រះលក្សណ៍បានទទួលភារកិច្ចសង់អាស្រមសម្រាប់ស្នាក់នៅក្នុងព្រៃ ទាំងបីអង្គារនៅទីនោះទៅ ។
ឯក្រុងអយុធ្យាឯនោះវិញ ព្រះបាទទសរថទ្រង់សោយទីវង្គត ។ ឥសីវិសិដ្ឋមហាឫស្សី ជារាជបុរោហិត បានធ្វើសារទៅយាងព្រះភិរុតចូលមកនគរជាប្រញាប់ដើម្បីធ្វើពិធីលើក សពសំស្ការ ។ នាងកៃកេសីលួចថ្លែងសារនោះថា ឲ្យព្រះរាជបុត្រត្រឡប់មកកាន់នគរដើម្បីចូលរួមរាជាអភិសេក ព្រះរាម ។ ព្រះភិរុតត្រកអរខ្លាំងក៏ធ្វើដំណើរមកកាន់នគរភ្លាម ប៉ុន្តែទ្រង់ទតឃើញព្រះនគរស្ងាត់ជ្រងំ ប្រជារាស្ត្របោះបង់មុខរបរទាំងអស់ ។ លុះទ្រង់ជ្រាបរឿងពិត ព្រះភិរុតខ្ញាល់យ៉ាងខ្លាំង ហើយមានបំណងសម្លាប់មាតាកៃកេសី ក៏ប៉ុន្តែដោយសេចក្ដីអង្វររបស់ព្រះនាង និងព្រះនាងកោសកល្យា អគ្គមហេសីព្រះបាទទសរថ និយាយលួងលោមអំពីដំណើរហេតុផ្សេងៗ និងដំណើរព្រះរាមយាងទៅនៅព្រៃ ។
បន្ទាប់ពីរៀបបូជាសពព្រះបាទទសរថហើយ ព្រះភិរុត ព្រះសុត្រុត មួយអន្លើដោយព្រះនាងជាមាតាទាំងបីអង្គ កោសកល្យា កៃកេសី និងនាងសមុទ្រ ព្រមទាំងកងទ័ពបានលើកតម្រង់ទៅសុំយាងព្រះរាមចូលមកគ្រងរាជ្យនៅ អយុធ្យាវិញ ។ ក្បួនព្រះរាជដំណើរបានមកដល់ជាយដែនព្រៃរបស់កូខ័នៗបានឃើញព្រះភិរុត នាំទ័ពមកសន្ធឹកសន្ធាប់យ៉ាងនេះ នឹកស្មានថាតាមមកសម្លាប់ព្រះរាម និងព្រះរាជទេពី ក៏ប្រុងជើងការណ៍ ចាត់កងសេនាលបឈ្លបយកព័ត៌មាន ។ បន្ទាប់ពីបានដឹងការណ៍ច្បាស់ហើយ កូខ័នក៏ជួយសម្រួលព្រះរាជដំណើរឆ្ពោះទៅដល់ភ្នំចិត្តកូតដោយ សុវត្ថិភាព ។
ក្សត្រា ក្សត្រីទាំងប្រាំអង្គបានជួបព្រះរាម ហើយសុំអង្វរព្រះរាម តែព្រះរាមបដិសេធមិនព្រម ហើយព្រះអង្គទ្រង់ប្រទានសុពណ៌បាទទុកឲ្យព្រះភិរុតនាំត្រឡប់ទៅ ក្រុងអយុធ្យាវិញ ។
ដោយ ឈ្វេងយល់ថា ព្រះអង្គគង់នៅភ្នំចិត្តកូតនេះនាំរំខានពីព្រះរាជវង្ស ព្រះអង្គក៏សម្រេចព្រះទ័យនាំមហេសី និងព្រះអនុជចូលទៅព្រៃជ្រៅឆ្ងាយទៅទៀត ។ តាមផ្លូវព្រះរាមបានជួបនឹងយក្សមួយឈ្មោះ ពិរាធ មានចិត្តកំណាចឃោរឃៅ គិតចូលមកចាប់ឆក់យកព្រះនាងសិតា ។

រឿងរាមាយណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តី៍ ខ្សែទី១



រឿងរាមាយណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តី៍ ខ្សែទី១ 

ព្រះរាមលើធ្នូរយកនាងសិតា
ឥសីពិស្វាមិត្របានរៀបចមហោមពិធីជាកិត្តិយសដល់សិស្សគឺ ព្រះរាម និងព្រះលក្សណ៍ ដែលបានរៀបចេះចប់គម្ពីរវេទ ។
ថ្ងៃមួយមានយក្សកាឡាខ្លួនជាក្អែកយ៉ាងធំ ឈ្មោះកាកណាសូរ មកឆាបអាស្រមឥសីខ្ទេចខ្ទីអស់ ។ ឥសីពិស្វាមិត្រខឹងយ៉ាងខ្លាំងហើយក៏ជប់ធ្នូសរឲ្យព្រះរាមបាញ់ សម្លាប់កាកណាសូរ ។ ក្រោយមកក៏នាំព្រះរាម និងព្រះលក្សណ៍ចូលរួមប្រឡងលើកធ្នូសរព្រះជនកនៅនគរមិថិលា ដើម្បីយកនាងសិតា ធ្វើជាមហេសី ។ ក្នុងឱកាសនោះ មានបេក្ខជនចូលរួមជាច្រើនដែលមកពីភពទាំងបី សូម្បីតែព្រះឥសូរក៏មកនឹងគេដែរ ក៏ប៉ុន្តែគ្មាននរណាលើកធ្នូសររួចឡើយ គឺមានតែតួអង្គព្រះរាមមួយគត់បានទទួលជោគជ័យដោយលើកធ្នូសរនោះ រួច ។
ពេលនោះព្រះជនករីករាយណាស់ផ្ដល់ព័ត៌មាននេះថ្វាយទៅព្រះបាទទសរថ ដើម្បីយាងមកជាអធិបតីក្នុងពិធីរាជាភិសេករវាងព្រះរាម និងនាងសិតា ។ កាលបើពិធីអភិសេកចប់សព្វគ្រប់ហើយ ក៏នាំព្រះរាជបុត្រ និងព្រះរាជធិតាសុណិសាវិលត្រឡប់ទៅកាន់នគរអយុធ្យាវិញ ។ ពាក់កណ្ដាលផ្លូវក៏បានជួបនឹងយក្សកំណាចមួយឈ្មោះ រាមាសូរ ។ យក្សនេះបានចោទប្រកាន់ព្រះរាមថា លួចយកឈ្មោះរាមបរមសូរមកដាក់ធ្វើជាឈ្មោះខ្លួន ដូច្នេះត្រូវតែមកក្រាបបង្គំសុំទោសទើបរួចខ្លួន ។ ព្រះរាមក៏ផ្ចាញ់រាមាសូរប្រកបដោយជោគជ័យទៀត ។
លុះមកដល់នគរ ព្រះបិតានាមទសរថមានបំណងលើកព្រះរាមជារាជបុត្រច្បងឲ្យឡើងគ្រោងរាជ្យតាមប្រពៃណីនៃត្រកូលក្សត្រ តែនាងកៃកេសីជំទាស់ដោយសំអាងលើពាក្យសច្ចៈព្រះទសរថបានសន្យាថានឹងឲ្យបុត្ររបស់ព្រះនាងឈ្មោះ ភិរុត ឡើង គ្រងរាជ្យវិញ នៅពេលដែលនាងជួយព្រះអង្គក្នុងសង្គ្រាមបានឈ្នះព្រះអាទិត្យ ។ ព្រះបាទទសរថមានបំណងចែកនគរជា២ ប៉ុន្តែព្រះកៃកេសីពុំព្រម ហើយក៏បណ្ដេញព្រះរាមឲ្យទៅនៅព្រៃ១៤ឆ្នាំសឹមមក សោយរាជ្យវិញ ។ ព្រះលក្សណ៍ក្រេវក្រោធចង់ធ្វើឃាដនាងកៃកេសី តែព្រះរាមឃាត់ ហើយបន្ទាប់មកក៏ស្ម័គ្រតាមដង្ហែព្រះរាម និងទេពីសិតាទៅនៅក្នុងព្រៃ ។ ទាំងបីអង្គានាំគ្នាចាកចេញពីនគរអយុធ្យាទៅដល់កណ្ដាលព្រៃបានជួប នឹងកូខ័ន ជាស្ដេចព្រៃមានរូបអាក្រក់តែចិត្តល្អជា ចេះជួយរំលែកទុក្ខពីព្រះរាម ហើយព្រះអង្គទុកកូខ័ននេះជាបងប្អូនបង្កើត តែមិនព្រមទទួលយកការអារាធនាពីកូខ័នឲ្យនៅទីនោះជាមួយ ហើយក៏ធ្វើដំណើរទៅកាន់ភ្នំចិត្តកូតដើម្បីបួសជាឥសី ។


ព្រះសីវៈ | តើព្រះវិស្ណុជាអ្វី?



ព្រះសីវៈ

ជាព្រះដែលប្រជនឥណ្ឌាខាងជើងគោរពលើកតម្កើនបំផុតនិងជាម្ចាស់បង្កើ
តលោកទាំងបី ជាម្ចាស់គ្រប់គ្រងលោកទាំងបី ជាម្ចាស់បំផ្លាញលោកទាំងបី ហើយអទិទេពទាំងអស់និងវត្ថុលោកធាតុធម្មជាតិទាំងអស់សុទ្ធតែបង្កើតពីព្រះសីវៈ។ព្រះសីវៈមានសម្បុរសព្រះកេសាពណ៌មាស មានព្រះនេត្របី គ្រឿងស្បែកខ្លា ស្បែកដំរី ហើយមានលំពែងត្រីសូល៍ជាសម្គាល់ ខ្សែកពស់វែក។នៅលើភ្នួងព្រះកេសាមានស្នៀតសក់ចំណិតព្រះចន័្ទ និងព្រះម៉ែគង្គា។ព្រះសីវៈមានព្រះរូប និងព្រះនាម ចំនួន១០៨ ដូចជា៖ មហេស្វរៈ ព្រះមហាទេវៈ ព្រះហរៈ ព្រះរុទ្រៈ ព្រះភៃវ៍ៈ ព្រះសង្គរៈ ព្រះតមត្ថបុរមិនៈ ព្រះប្រភាសូមេស្វរៈ ព្រះប្រហតេស្វរៈ ព្រះភទ្រេស្វរៈ ព្រះត្រីភូវនមហាស្វរៈ ព្រះបទិស្វរៈ ព្រះត្រីភូវនចូណាមូនី ព្រះឥស្វរៈ ព្រះឧគ្រៈ...។
ព្រះសីវៈមានមហេសី ៣អង្គ៖
1. ព្រះម៉ែឱម៉ា
2. ព្រះម៉ែគង្គារ
3. ព្រះម៉ែទុគ៌ា
ចំពោះ ព្រះម៉ែឱម៉ា មានព្រះរូប និងព្រះនាម ចំនួន១០៨ ដូចព្រះសីវៈដែល ដោយ
រូបទាំងអស់របស់ព្រះម៉ែឱម៉ាសុទ្ធតែក្លាយជាមហេសីរបស់ព្រះសីវៈទាំងអស់។
ព្រះសីវៈមានបុត្រចំនួន ៣អង្គ៖
1. ព្រះស្កន្ទៈ ជាប្រមុខកងទ័ពទេវៈ មានរូបរាងក្មេងរហូតមិនចេះចាស់ឡើយ មានយានជំនះសត្វក្ងោក។
2. ព្រះគណេសៈ ជាកំពូលអទិទេពក្បាលដំរីខ្លួនមនុស្ស ជាអទិទេពតំណាងឱ្យចំណេះដឹងទាំងអស់ និងគ្រប់គ្រងគម្ពីវេទទាំង៤ មានយានជំនះសត្វកណ្តុរ។




ព្រះវិស្ណុគឺជាព្រះដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងព្រហ្មញ្ញ។បើយោងតាមរឿងរាមាយណៈរបស់ឥណ្ឌាបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថាអវតារបស់ព្រះវិស្ណុមាន១០អង្គគឺ៖
១,មត្ស្យៈ(ត្រី)
២,កូម៌ៈ(អណ្តើក)
៣,វរាហៈ(ជ្រូកព្រៃ)
៤,នរសិង្ហៈ(មនុស្សទេព្វក្បាលតោ)
៥,វាមនៈ(ព្រាហ្នណ៍តឿ)
៦,ព្រះបរសុរាម
៧,ព្រះរាម
៨,ព្រះក្ឬស្ណៈ
៩,ព្រះពុទ្ធសមណគោតមៈ
១០,កល្គិន(មនុស្សទេព្វក្បាលសេះ)។



តើព្រះវិស្ណុជាអ្វី?



តើព្រះវិស្ណុជាអ្វី?

ព្រះវិស្ណុជាព្រះជនជន់ជាតិឥណ្ឌាខាងត្បូងគោរពបូជាបំផុត ជាកំពូលអទិទេពដែលបង្កើតលោកផង ការពារថែរក្សាលោកផង និងរម្លាយលោកផង។នៅពេលដែលលោកទាំងបីប្រាកចាកភាពបរិសុទ្ធ និងនៅពេលមហាប្រាសាទទិព្វ វៃកដ្ឋៈ អណ្តែតបានមួយជុំនៅលើផ្ទៃមហាសមុទ្រទឹកដោះ គឺព្រះវិស្ណុត្រូវដុតរំលាយលោកទាំងបីចោល។ហើយព្រះអង្គត្រូវផ្ទុំលើនាគ អនន្តៈ អណ្តែតលើសមុទ្រ អនន្តកាល រងចាំការបង្កើតលោកឡើងវិញ។ព្រះវិស្ណុមានសម្បុរខ្មៅ(សម្បុរខៀវខ្ចីកាត់សម្បុរផ្កាឈូកខ្ចី) គេច្រើនឆ្លាក់រូបព្រះអង្គមានព្រះហស្ថបួន ជួនកាលមានព្រះហស្ថប្រាំបី។ព្រះវិស្ណុមានព្រះនាមដូចជា៖ ព្រះនារាយណ៍ ព្រះភតវន្ត ព្រះអនន្តៈ ព្រះហរិ ព្រះវិស្ណុអនន្តសាយិនៈ។
កេតណភ័ណ្ឌសំគាល់ព្រះវិស្ណុមាន៤៖ កងចក្រ តំណាងឱ្យធាតុភ្លើង ខ្យងស័ង្គ តំណាងឱ្យធាតុទឹក ដំមូល តំណាងឱ្យធាតុខ្យល់ និងដំបង តំណាងឱ្យធាតុដី។ជួនកាលគេឆ្លាក់ព្រះវិស្ណុកាន់ផ្កាឈូកក្រពុំ តំណាងឱ្យពិភពចក្រវាឡ ដំណាងឱ្យលោកបរមសុខ។ជួនខ្លះទៀត គេឆ្លាក់រូបព្រះវិស្ណុកានផ្កាឈូករីក ដែលជានិមិត្តរូបផ្កាឈូកពិភពទីឋានក្នុងកណ្តាប់ចក្រវាឡ និងទីឋានក្រៅកណ្តាប់ចក្រវាឡ។ជួនខ្លះគេឃើញព្រះវិស្ណុកាន់ព្រះខ័ន តំណាងឱ្យដូងព្រលឹងសត្វលោកទាំងអស់។
ព្រះវិស្ណុមានព្រះមហេសីចំនួន២អង្គ៖
1. ទេពធីតា បទុមមន្ទាកិណី (ស៊្រីលក្ស្មី)
2. ព្រះម៉ែ ភូមិសប្បទេវី (ព្រះម៉ែធរណី)
ព្រះវិស្ណុមានបុត្រា១អង្គ គឺ ព្រះកាមទេព ជាអទិទេពនៃសេចក្តីស្នេហា។យាន
ជំនះព្រះកាមទេពគឺសត្វសេក សម្បុរក្រហមទុំ។
ព្រះវិស្ណុមានយានជំនះ២គឺៈ
១.នាគអនន្តៈ(សេសៈ)មានក្បាល១ពាន់ជាទេនសយនាសម្រាប់ព្រះវិស្ណុផ្ទុំរងចាំការបង្កើតលោក។
២.បក្សីគ្រុឌសុប៌ណរាជ ឬបក្សីពន្លឺព្រះអាទិត្យ។